Mo'ynoqqa Tashrif buyuruvchilarning diqqatini 80yillarda doktor Eserkepov tomonidan yig'ilgan shahar o'lkashunoslik muzeyi o'ziga jalb etadi. Ko'rgazmada Orol dengizi sohilida yashovchi aholi Milliy-Ma'naviy madaniyati, o'simlik va hayvonot DUNYOSI, tarixigaoid fotosuratlar, shuningdek, Rafael Tevatrosovich Matevosyanva Faim Yusupovich Madgazinning rasmlar quvonch Hech hududning. Ikkala rassom son o'zlarining Ulkan rasmlarini Amudaryo va Orol dengizi mavzulariga bag'ishlashgan.

Rafael Tevatrosovich Matevosyan 1924 yil Samarqand shahrida tug'ilgan. Uning oilasi 1930 yildan boshlab 1962 yilgacha Bakuda yashab o’tishgan. 1941-1945 yillarda Ulug’ Vatan urushi ishtirokchisi. R.T.Matevosyan 1962 yilda Qoraqalpog'iston Respublikasiga birinchi marta ijodiy safar qilganida Orol dengizi bilan tanishadi.

Mo'ynoqda baliqchilar hayoti bilan tanishadi va birinchi marta ular bilan dengizda baliq oviga chiqishadi. O'sha davrdan boshlab, u baliqchilar va mahalliy aholining og’ir mehnati bilan tanishadi hamda Orol mavzusiga qiziqishi ortadi. Rassom ijodiy hayotining asosiy qismi Orol dengizi va shu yerning aholisi mavzusiga bag’ishlangan. U baliq ovlash kemalarida yashab, ijod qilgan. U hali noma'lum bo’lgan joylarning suratini chizish bilan birga, bir paytning o’zida dengiz ishchilari uchun kemalarda o’zining ilk yakkaxon ko’rgazmasini o’tkazgan. Geologlar bilan birga Ustyurt platosi va dengiz atrofidagi orollarga uchgan.

1967 yilda rassom mo’yqalami dengiz chekinishini ko’rgan. U mazkur holatni matoda chizilgan “Suv ketdi”, “Sahrodagi kema” rasmlarida aks ettirdi. Shunday tarzda, ushbu rasmlardan boshlab Orolning halok bo’lishi to’g’risidagi yangi asarlar davri boshlanadi. U “Umid”, “Abadiy qoziqda” kabi asarlarni o’z ichiga oladi. Afsuski, bu hikoyalar faqat R.T.Matevosyan rasmlarida saqlanib qolgan.

Uning asarlari ko'plab mamlakatlarda namoyish qilingan bo’lib, katta ishtiyoq bilan qabul qilingan.

Bugungi kunda, ko'plab yoshlar Orol dengizining asl qanday ko’rinishga ega ekanligini bilishmaydi. Matevosyan asarlari - dunyo bo’yicha noyob va yagona hisoblanib, “Orol qumi” deb ataluvchi ko’m-ko’k boy Orolning jonsiz sahroga aylanishini hikoya qiladi.

Muzeyga tashrif buyuruvchilarning qarashlari ajoyib va yorqin janrda chizilgan Faim Yusupovich Madgazin ishlariga tushadi. Uning asarlari lirik va tinch ohanglarga boy. "Amudaryo ostidagi tong", "Amudaryo qirg’oqlari", "Oyli kecha" kabi asarlari she’riy go’zallikka ega bo’lib, ushbu bilan rassom Amudaryo qirg’oqlari chiroyini ko’rsatgan.

Asarlarning aksariyati tabiat va dengiz hamda Amudaryo qirg’oqlari ishchilarining kundalik hayotiga bag’ishlangan. Bular «Qish», «Urga", “Xo’jaylidagi kemalar to’tash joyi”, "Kattagar", "Uchsoy porti", "Orol dengizi", "Mo'ynoq", "Mo'ynoq konserva zavodi".

Muzeyga tashrif buyuruvchilari rassomlar asarlaridan o’lka tarixi bilan tanishshlari mumkin.

Maqola muallifi: Dospanov Oktyabr